سوال :دجال و سفیانی کیستند و چرا خروج آنها از علایم حتمی ظهور شمرده شده است؟ آیا آنان واقعاً به جنگ با حضرت مهدی)عج( خواهند پرداخت؟

پاسخ :البته خروج سفیانی از علایم حتمی ظهور است اما خروج دجال از نشانه های حتمی نیست. اینک درباره هر یک به اختصار توضیح می دهیم.
 
  الف. خروج سفیانی 
 امام صادق ع  می فرماید: السفیانی من المحتوم و خروجه فی رجب...   الغیبة نعمانی, ص 202.   سفیانی از نشانه های حتمی است و )آغاز( شورش او در ماه رجب خواهد بود... .
 وی از اولاد ابوسفیان و نامش براساس بعضی از روایات عثمان بن عتبه است. سفیانی با تظاهر به دینداری, گروه زیادی از مسلمانان را می فریبد و به گرد خود می آورد و بخش گسترده ای از سرزمین های اسلامی را به تصرف خویش در می آورد و بر مناطق شام, دمشق, حمص, فلسطین سیطره و تسلط می یابد اما مناطق شیعه نشین تسلیم او نمی شوند و به همین جهت در کوفه و نجف به قتل عام شیعیان می پردازد و برای کشتن و یافتن آنها جایزه تعیین می کند.
 در روایات توصیفات زیادی از او شده و تا حدودی شخصیت او به تصویر درآمده است:  پسر خورنده جگرها از بیابان خشک بیرون می آید و او مردی است میانه بالا و بزرگ سر و آبله رو. زمانی که او را می بینی, گمانت که او اعور است. نامش عثمان و نام پدرش عتبه است او از فرزندان ابوسفیان است. هر گاه به سرزمینی می رسد که همواره دارای آب صاف است, آنجا مستقر می شود  کمال الدین, ج 2, ص 156, ح 9   اثبات الهداة, ج 3, ص 127, ج 62, از امام علی ع ..
 سفیانی شورش خود را از خارج دمشق )منطقه وادی یابس( شروع می کند و آن مصادف با سالی است که امام زمان قیام خواهد کرد.
 امام باقر ع  می فرماید:  خروج سفیانی و قیام قائم, در یک سال است  بحارالانوار, ج 25, ص 402, ح 43..
 او در شهرهای اسلامی )به خصوص عراق( به کشتار می پردازد و براساس روایات با سپاه یمانی و سید خراسانی درگیر می شود. آن گاه به سمت جزیرة العرب )عربستان( نیز بر می دارد و پس از فتح مکه سه روز به غارت و کشتار مردم مدینه و تخریب مسجد النبی مشغول می شود. وی آن گاه که از ظهور مهدی)عج( با خبر می گردد, با سپاهی عظیم به جنگ آن حضرت می رود  و در منطقه بیدا )بین مکه و مدینه(, سپاه امام)عج( برخورد می کند و به امر خدا, همه لشکریان وی به جز چند نفر در زمین فرو می روند و هلاک می شوند ر.ک: تاریخ غیبت کبری, ص 025-815  الملاحم و الفتن, ص 75..
 براساس پیش بینی برخی روایات, قیام حضرت مهدی)عج( حدود نه ماه بعد از خروج سفیانی, خواهد بود.
 هشام بن سالم می گوید: امام صادق ع  فرمود:  وقتی سفیانی به پنج شهر مسلط شد, نه ماه بشمارید...  بحارالانوار, ج 25, ص 352.. در واقع مدت فعالیت سفیانی پانزده ماه خواهد بود که شش ماه آن به تصرف مناطق و جنگ های مختلف می گذرد.
 امام صادق ع  می فرمایند:  چون سفیانی به مناطق پنج گانه سیطره یافت, برایش نه ماه بشمارید )فعدّوا له تسعه اشهر(  الغیبة نعمانی, ص 234, ح 31..
 بدون تردید در حکومت حضرت مهدی)عج(, کسانی همانند سفیانی, مجالی برای تحرک و فعالیت نخواهند داشت. از آنجایی که سفیانی خصومت شدیدی با حضرت مهدی)عج( خواهند داشت و ندای دعوت او را اجابت نخواهد کرد, با اقدامات قاطع آن حضرت رو به رو خواهد بود. برخی روایات بر کشته شدن او به دست امام مهدی)عج( دلالت می کنند. از جمله امام علی ع  می فرماید:  خداوند سپاه سفیانی را نابود می کند و هیچ کس از آنها جز سفیانی روی زمین باقی نمی ماند  در این حال مهدی)عج( او را می گیرد و گردن می زند...  التشریف بالمنن, ص 692, ح 714..
 
  ب. ظهور دجال 
 یکی از نشانه هایی که درباره آن, مطالب زیادی مطرح شده و جزو علایم غیرحتمی است, ظهور دجال است. آنچه در توصیف دجال معروف است, این است که وی مردی است کافر )برعکس سفیانی که ادعای مسلمانی می کند و ذکر یارب یارب می گوید و...( یک چشم بیش ندارد, آن هم در پیشانی اش واقع شده و مانند ستاره ای می درخشد.
 حال منظور از این دجال کیست؟ آیا در جامعه کنونی ما مصداق دارد؟
 دجال از ریشه دجل به معنای دروغ گوی حیله کار است. اصل داستان دجال در کتاب های مسیحیان است. در انجیل این واژه بارها به کار رفته است و از کسانی که منکر حضرت مسیح باشند, به عنوان دجال یاد شده است. در ترجمه انگلیسی کتاب های مقدس مسیحی واژه  آنتی کِراسْت   tsirhcitnA.  )دجال, ضدمسیح( به کار رفته است.
 در روایات زیادی از اهل سنت, خروج دجال از نشانه های برپایی قیامت دانسته شده است. در کتاب های روایی شیعه, تنها چند روایت در مورد خروج دجال به عنوان یکی از علایم ظهور حضرت مهدی)عج( آمده است که از نظر سند, معتبر و قابل قبولی نیستند ر.ک: بحارالانوار, ج 25, ص 391..
 در حدیثی آمده است:  هنگامی که غنایم قسطنطنیه را تقسیم می کنند, خبر خروج دجال به حضرت و یارانش می رسد  معجم احادیث امام مهدی, ج 2, ص 05..
 با توجه به معنای لغوی  دجال , مقصود از آن, چه بسا نام شخص معینی نباشد  بلکه هر کس که با ادعای پوچ و بی اساس و با تمسک به انواع و اسباب حیله گری و نیرنگ در صدد فریب مردم باشد, دجال است. بر این اساس دجال ها متعدد خواهند بود. بنابراین احتمال, قضیه دجال بیانگر این مطلب است که در آستانه انقلاب مهدی)عج(, افراد حیله گری برای نگه داشتن فرهنگ و نظام جاهلی همه تلاش خود را به کار می گیرند تا با تزویر و حیله گری مردم را نسبت به اصالت و تحقق آن انقلاب و استواری رهبری دچار تردید سازند!!
 چه بسا  دجال  کنایه از کفر جهانی و سیطره فرهنگ مادی بر ضد جهان باشد. استکبار با ظاهری فریبنده و با قدرت مادی, صنعتی و فنی عظیمی که در اختیار دارد, سعی می کند مردم را فریب دهد و مرعوب قدرت و ظاهر فریبنده خود کند. براین اساس است که پیامبران, امت های خود را از فتنه دجال بیم داده اند: ما بعث الله نبیا الا و قد انذر قومه الدجال   بحارالانوار, ج 25, ص 502  ر.ک: دادگستر جهان, ص 322, چشم به راه مهدی, ص 982.   هیچ پیامبری مبعوث نشد, مگر آنکه قومش را از فتنه دجال بر حذر داشت .
 به نظر نگارنده, ظهور شخصی به نام دجال و دشمنی های شدید او با امام مهدی و فتنه های فراوان او, قرین صحت است و براساس روایات گروه های فراوانی )چون یهودیان, زنا زادگان, شراب خواران, آوازه خوانان, افراد سفیه و...( از او حمایت خواهند و فرجام کار او نیز کشته شدن به دست امام مهدی)عج( است.
 امام صادق ع  می فرماید:  قائم بعد از غیبت ظهور می کند و دجال را می کشد و زمین را از هر ظلم و ستمی پاک می سازد  معجم احادیث الامام مهدی)عج(, ج 2, ص 431..
 البته در منابع اهل سنت آمده که دجال به دست عیسی ع  کشته می شود که منافاتی با این دیدگاه شیعه ندارد  زیرا عیسی ع  تابع حضرت مهدی)عج( بوده و به دستور او دجال را می کشد.