سوال :چگونه در نماز حضور قلب داشته باشیم؟
پاسخ :هر کدام از ما در حکم جماعتی هستیم که به امامت یک نفر کار می کند. امام این جماعت در دنیا, درون ما است که یا عقل است یا خیال یا وهم است و یا عشق, بالاخره هر کسی امام جماعت خود را می شناسد, شؤون مادون و اعضا و جوارح زیر دست, همه به امامت او کار می کنند  یعنی اگر کسی ان شاء الله انسان سالم و سالکی بود, همه قوای درون و بیرونش به امامت عقل او کار می کند. انسان عاقل قوای درون و رفتار و گفتار و نوشتار بیرونی را عاقلانه تدبیر و تنظیم می کند. ما اگر خواستیم ببینیم در درون مان امام جماعت عقل است یا هوای نفس, از اعمال و رفتار و اقوال مان باید بفهمیم. یعنی گفتار انسان, رفتار انسان, نوشتار انسان, سیره و سنت انسان شاهد امامی است که در محراب درون او نهادینه شده است. ما از کجا می فهمیم فلان شخص آدم خوبی است؟ می بینیم حرفِ خوب می زند, کارِ خوب می کند, حرفش با کارش مطابقت دارد. بدِ کسی را نمی خواهد. ظاهر و باطنش یکی است. همه اعمال او را جمع بندی می کنیم و می گوییم همه این ها نشانه آن است که در درون او نوری وجود دارد. اما اگر کسی کار بدی کرد و دروغ گفت و عشوه ای کرد و رشوه ای برد و اختلاس کرد, نشانه آن است که در دورن او خائنی امام شده است. پس اگر اعضا و جوارح سالم بود, این ها مأمومان آن امام اند که رو به قبله نماز خوانده است. اگر اعضا و جوارح به فساد آلوده شدند, مأمومان امامی هستند که پشت به قبله دارد.کسی که درنده خو است در قیامت به صورت سگ در می آید و اعضا و جوارح او شهادت می دهد که او موجودی درنده است. آدم پر طمع به صورت موش در می آید و لازم نیست اعضا و جوارح او حرف بزنند.به هر حال, بعضی ها مختالانه زندگی می کنند نه عاقلانه. در قرآن آمده است:  إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ   سوره لقمان)13(: آیه 81.. مختال و متخیل یعنی کسی که با خیال زندگی می کند. کسی که با خیال زندگی می کند نه با عقل, محبوب خدا نیست. همین ارزش های اعتباری زود گذر, همین من و ماهای زود گذر, این ها خیالبافی است. اگر خدای ناکرده کسی سرگرم این گونه مسائل بود و خود را به غیر خدا مشغول کرد, مختال است. آدم مختال آن است که زندگی عاقلانه و نماز عاقلانه ندارد. نماز عاقلانه را کسی انجام می دهد که در بیرون نماز قوای خود را تطهیر کرده باشد. حرف ها, خواندنی, و گفتار ناروا سبب می شود ما زندگی و در نتیجه نماز عاقلانه نداشته باشیم. اگر انسان سعی کند در تمام لحظات زندگی مراقب اعضا و جوارح و اندیشه های خود باشد که خلافی از آن ها سر نزند, قطعاً با حضور قلب بیش تری نماز می گزارد  زیرا حضور قلب چند دقیقه ای در نماز عصاره و خلاصه حفظ حضور قلب در محضر خدا در تمام ساعات زندگی است. کسی که هر لحظه خود را در محضر خدا می بیند , به راحتی و با حضور قلب کامل به نماز می ایستد  اما آن که در طول شب و روز به فکر همه چیز هست مگر خدا, قطعاً نمی تواند در نماز حضور قلب داشته باشد