سوال :گاهی گفته می شود که عقل مرد بیش از عقل زن است و تجارب گذشته و حال نیز مؤید این مطلب می باشد آیا چنین گفته ای صحیح است؟
پاسخ : این موضوع را مرحوم علامه طباطبایی)قدس سره( در تفسیر شریف المیزان آورده و فرموده اند: آن عقلی که در مرد بیش از زن است یک فضیلت زائده است نه معیار فضل.
;توضیح مطلب این که عدهّ ای گفته اند عقل در اسلام معیار کمال انسانی است یعنی هر کس که عاقلتر است به کمال انسانی نزدیک تر و نزد خدا مقرب تر است, و هر که از عقل دورتر است از کمال انسانی کم بهره تر و از مقام قرب الهی محرومتر است, بنابراین چون عقل در مرد بیش از زن است پس مردها بیش از زن ها به خدا نزدیک تر هستند. در صورتی که این استدلال تمام نیست بلکه مغالطه ای است که در اثر اشتراک لفظ رُخ می دهد.
;چون عقل به صورت اشتراک لفظی بر معانی گوناگون اطلاق می شود, لذا باید اوّلاً, روشن شود کدام عقل معیار کمال انسانی و قرب الهی است و ثانیاً در کدام عقل, زن و مرد با یکدیگر اختلاف و تفاوت دارند؟
;منشأ مغالطه آن است که گرچه گفته می شود که زن و مرد در عقل تفاوت دارند, و عقل معیار قرب الی اللّه است, و هر که عقلش بیشتر باشد به خدا نزدیک تر است, امّا عقلی که در مقدمه دوم ذکر می شود, غیر از عقلی است که در مقدمه اولی آمده است. به عبارت دیگر عقلی که در آن, زن و مرد اختلاف و تفاوت دارند غیر از عقلی است که مایه تقرب الی اللّه است.
;اگر دو معنای عقل از هم جدا شود, و دو مقدمه را با حفظ یک حد وسط کنار هم ذکر کنیم, می بینیم که هرگز نمی توان قیاسی ترتیب داد تا از آن, فضیلت مرد بر زن استنتاج شود  زیرا عقلی که در زن و مرد متفاوت است عقل نظری است که در نحوه مدیریت در مسائل سیاسی, اقتصادی, علمی, تجربی, ریاضی و مانند آن دخیل است.
;و بر فرض هم که ثابت بشود دراین گونه از علوم و مسائل اجرایی, عقل مرد بیش از عقل زن است - که اثبات این مطلب نیز کار آسانی نیست - ولی این سؤال وجود خواهد داشت: آیا آن عقلی که مایه تقرب الی اللّه است همین عقلی است که بین زن و مرد مورد تمایز می باشد؟ آیا می توان گفت هر کس مسائل فیزیک, ریاضی, طب, طبیعی و مانند آن را بهتر بفهمد به خدا نزدیک تر است؟ آیا این عقل مایه تقرب است یا عقلی که  عبد به الرّحمان و اکتسب به الجنان  اصول کافی, ج 1, باب 1, 11. می باشد مایه تقرب است؟
;چه بسا ممکن است مردی در علوم اجرایی بهتر از زن بفهمد امّا توان عقال کردن غرایز خویش را نداشته باشد. همه مذهب های باطلی که در برابر انبیا صف بستند, به وسیله مردها جعل شد. اکثر متنبّی ها مدعیان دروغین نبوت. که در برابر انبیا به مبارزه مذهبی برخاستند, مرد بودند. قرآن کریم در مورد کسانی که نظیر فرعون مذهب های جعلی آوردند می فرماید:  یَقْدُمُ قَوْمَهُ یَومَ الْقِیامَةِ   سوره هود)11(: آیه 89. آنان که پیشاپیش دیگران به جهنّم رفته و می روند آیا مردند یا زن؟
;بنابراین, اگر کسی در مسائل علمی یا سیاسی و اجرایی فکر برتر داشت این نشانه تقرب الی اللّه نیست, بلکه یک فضیلت زاید است, زیرا:  ذاکَ عِلْمٌ لایَضُرُّ مَنْ جَهِلَهُ  الاصول الکافی, , ج 1, باب 3, 23. علمی است که ندانستنش زیان نمی رساند.
;اگر کسی ادّعا کند که عقل مرد در جنبه  یعبد به الرحمان و یکتسب به الجنان  قوی تر از زن است, هر گز اثبات آن مقدور نیست, چرا که نه تجربه آن را نشان می دهد و نه برهان آن را تأیید می کند.
;مضافاً این که همه کمالات به اندیشه های نظری وابسته نیست. زیرا که گاهی انسان خوب می فهمد امّا فهمش همراه با خشونت است. اگر انسان دو صنف است: بخشی محکم کارند به نام مرد, و بعضی ظریف کارند به نام زن, اسماء الهی هم دو صنف است و کمالات نیز از دو راه نصیب انسان می شود. بعضی از کمالات بر اساس جنگ و قوام و قیام و مبارزه و ستم ستیزی و مظهر قهر و جلال حق بودن است, و بعضی مظهر مهر و رأفت و عاطفه و محبت و جمال و لطف حق بودن است و اگر یکی از این دو صنف در خشونت و اندیشه قوی ترند, دلیلی بر آن نیست که در بخش های مهر, عاطفه, لطف, رأفت, صفا, صمیمیت و رقّت نیز قوی تر باشند.
;ذات اقدس اله, عالم را بر محور محبت اداره می کند و بسیاری از آیات قرآن درس محبت می دهد و راه محبت را زن بهتر از مرد درک می کند. اگرچه راه قهر را ممکن است مرد بهتر از زن درک کند. برگرفته از کتاب زن در آیینه و جلال و جمال, صص 222-712 و 942.