سوال :درباره فرقه ) بابیه ( توضیح دهید.
پاسخ :بابیه : این فرقه توسط شخصی به نام علی محمد شیرازی متولد 5321 قمری پایه گذاری شد .او که تحت تاثیر شیخ احمد احسایی و سیدکاظم رشتی از شیخیه بود, مدعی شد که همان گونه که رسیدن به خدای تبارک و تعالی جز از طریق رسالت و ولایت ممکن نیست , رسیدن به این مراتب هم جز از طریق واسطه مشکل و غیرممکن است و من همان واسطه کبری هستم و چنان که داخل شدن به خانه جز از آن در جایز نیست ,همچنین داخل شدن در خانه نبوت و ولایت جز از باب روا نیست و من آن باب هستم . اصولا" وجه تسمیه در باب هم از همین ویژگی و طرز فکرمی باشد و از همین جهت است که پیروان وی را ) ) بابی ( ( و مسلکشان را بابیه می گویند .وی کمی بعد مدعی شد که مهدی موعود است و ناجی تشیع. برخی از اصول عقاید او و پیروانش بدین شرح است :
1- وجوب نسخ قرآن و احکام آن .
2- حرمت تعلیم و تعلم و تدریس تمامی کتب و علوم مگرکتاب های باب .
3- حج باطل و منسوخ است.
4- روزه نوزده روز است ازاول طلوع خورشید تا هنگام غروب و عید نوروز جمشیدی ایرانی عید فطراست.
5- ازدواج مشروط به رضا زوجین است و رضایت ولی یا وکیل و یاشهود معتبر نیست.
6- مطهرات : آتش , هوا, آب , خاک و کتاب خداست.
7- طلاق به دست مرد است نه زن.
8- رفع حجاب زن و تساوی حقوق زن و مرد.
9- آزادی ارتباط زنان با مردان بیگانه.
01- حلال بودن رباخواری.
11- حرمت نماز جماعت.
21- حلال بودن موسیقی و تراشیدن ریش
و...
در این باب نگا : تاریخ جامع بهاییت , همان , ص 043 - 96, فصل های سوم تا دهم و فتنه باب اعتضاد السلطنه , توضیحات و مقالات به قلم عبدالحسین نوایی , انتشارات بابک تهران , چاپ دوم , 1531 شمسی ,مجموع کتاب .

سوال :سرنوشت کودکان مسلمان مثل شهید فهمیده و غیر مسلمان چگونه است ؟
پاسخ :براساس روایات , کودکان پس از مرگ به لحاظ محفوظ بودن فطرت اولیه واصلی آنان از انحراف کامل و ضایع نشدن استعداد فطری دروجودشان و به مقتضای هدایتی که در فطرت نهفته است , پس از مرگ و قرارگرفتن در نظام برزخی , در مسیر خاصی که مسیر کمال است می افتند و به سوی لقا رب هدایت می شوند, ) نگا : معاد, استاد محمد شجاعی , شرکت سهامی انتشار, تهران , چاپ اول , 2631, ج 1, ص 613 - 513 ( . اما درمورد حسین فهمیده , اولا" باید گفت سن او را نمی توان سن کودکی گرفت بلکه او دوران کودکی را پشت سرگذاشته و در مرحله نوجوانی قرار داشت ,مرحله ای که عقل آدمی رشد کرده و بهتر می تواند راه خویش را انتخاب کند. ثانیا", شهادت در روایات و آیات ما از جایگاه رفیع و منیعی برخوردار است که علماء و صلحا که عمری در راه علم و عمل صالح کوشش کرده اند درآرزوی آنند . شهادت مقامی است که حسین فهمیده در صورت زنده بودن وصالح بودن و عمل نیک انجام دادن در دوران بزرگی خود به راحتی نمی توانست آن را به دست آورد اگر نگوییم که رسیدن به آن مقام نزدیک به محال بود .

سوال :آیا مقتضای اصل  علیت  این است که خدا هم علتی داشته باشد؟ چرا؟
پاسخ :خیر زیرا مقتضای  علیت این است که هر ممکن الوجود و پدیده و موجود وابسته و نیازمند, محتاج به  علّت است نه هر موجودی حتی موجد بالذات و بی نیاز.
آموزش عقاید,آیت الله مصباح یزدی

سوال : شیعیان زیدیه چه کسانی هستند؟ شرح مختصری از تاریخ آنها را بیان کنید؟
پاسخ : زیدیه  پیروان زید شهید، فرزند امام سجاد)ع( می باشند زید سال 121 هجری بر خلیفه اموی، هشام بن عبدالملک قیام کرد و گروهی بیعتش کردند و در جنگی که در شهر کوفه میان او و کسان خلیفه درگرفت کشته شد.
وی پیش پیروان خود امام پنجم از امامان اهل بیت شمرده، می شود و پس از وی فرزندش  یحیی بن زید  که بر خلیفه اموی ولید بن یزید قیام کرده و کشته شد، به جای وی نشست و پس از وی محمد بن عبدالله و ابراهیم بن عبدالله که بر خلیفه عباسی، منصور دوانقی شوریده و کشته گردیدند، برای امامت برگزیده شدند.
پس از آنان تا زمانی امور زیدیه غیر منظم بود تا  ناصراطروش  - که از اعقاب برادر زید بود   در خراسان ظهور کرد و در اثر تعقیب حکومت محل از آنجا فرار کرده به سوی مازندران که هنوز اهالی آن اسلام نپذیرفته بودند رفت و پس از سیزده سال دعوت، جمع کثیری را مسلمان کرده به مذهب زیدیه درآورد، سپس به دستیاری آنان ناحیه طبرستان را مسخر ساخته و به امامت پرداخت و پس از وی اعقاب او تا مدتی در ان سامان امامت کردند.
به عقیده زیدیه هر فاطمی نژاد، عالم زاهد شجاع ، سخی که به عنوان قیام به حق خروج کند می تواند امام باشد.
 زیدیه  در ابتدای حال، مانند خود زید دو خلیفه اول ) ابوبکر و عمر( را جزو ائمه می شمردند ولی پس از چندی، جمعی از ایشان نام دو خلیفه را از فهرست ائمه برداشتند و از علی)ع( شروع کردند.
بنا به آنچه گفته اند  زیدیه  در اصول اسلام، مذاق معتزله و در فروع، فقه ابی حنیفه رئیس یکی از چهار مذهب اهل سنت را دارند.
شیعه در اسلام   ص 66,علامه سید محمد حسین طباطبائی

سوال : همراهان رسول اکرم در معراج چه کسانی بودند؟
پاسخ :در احادیث معراج, امامان معصوم)ع( از رسول خدا)ص( روایت کرده اند که فرمود:  من وقتی همه مراحل را طی کرده از آسمانها گذشتم و به بیت معمور و نزدیک سِدرة المنتهی رسیدم, بعضی از اصحابم مرا همراهی می کردند: معی أناسٌ من أصحابی , آنها که لباس نو دربرداشتند وارد شدند و آنها که نداشتند ماندند, عده ای را به همراه خود بردم وعده ای به همراهم آمدند  )بحار81/723(. عده ای که در آن مراسم, حضور داشتند, اهل بیت عصمت و طهارت و مؤمنانی بودند که به دنبال پیغمبر, آن مقام را طی کردند. چنانکه در حدیث دیگر آمده است که از رسول خدا سؤال کردند که شما وقتی با خداوند سبحان در معراج محاوره و مناجات داشتید, لهجه گوینده چگونه بود؟ آن حضرت فرمودند: سخن خدای سبحان را به لهجه علی بن ابیطالب)ع( می شنیدم )بحار/ج81/683(. البته چون تکلم از مقام فعل واجب بوده است ظهور آن به صورت یک موجود ممکن, محذوری ندارد.
غرض آن که عروج به سوی خدا وقف پیامبران نیست, زیرا این مقام منیع به ولایت و عبودیت سالک صالح وابسته است و اگر کسی عبد خالص شد  ولی الله  می شود و این راه بر روی او باز است.
آیة الله جوادی آملی,تفسیر موضوعی قرآن کریم ج 9 )سیرة رسول اکرم در قرآن(

سوال : آیا سیر پیامبر به معراج در بیداری بود یا در خواب؟
پاسخ :رسول اکرم)ص( همچون دیگران, دارای جسم و روح بوده و با این دو عروج کرده است:  ... أسری بعبده... . خداوند نفرمود:  بروحه . عبد, همان مجموعه جسم و روح است.
ظاهر این است که عروج در بیداری صورت گرفته است نه در خواب. به تعبیر استاد علامه طباطبایی)قدّس سرّه( فخر این نیست که انسان عروج را خواب ببیند این خواب را دیگران نیز می بینند, تا صادق و کاذبش چه باشد. خدای سبحان از معراج با عظمت یاد می کند:  سبحان الذی أسری بعبده...  اسراء/1 و این با وقوع معراج در خواب سازگار نیست )المیزان31/42(.
قرآن کریم به مشاهداتی که در خواب بوده تصریح می کند, مانند:  اذ یریکهم الله فی منامک قلیلاً  انفال/34   ما دشمنان را در خواب به تو اندک نشان دادیم  یا می فرماید: ما در خواب به تو نشان دادیم که وارد مکّه می شوی و فتح نهایی نصیب خواهد شد:  لَقَد صَدق الله رَسوله الرُءیا بالحق لتدخلنّ المَسجد الحَرام اِن شاء الله امنین  فتح/72   ولی آیه اسراء ظهوری قوی دارد که معراج در بیداری صورت گرفته است.
پس معراج, در بیداری بود نه در خواب, در مکه بود نه در مدینه, جسمانی و روحانی بود نه خصوص روحانی  گرچه ادراک و شهود غیب, از آنِ روح است نه جسم  چنانکه کسی که مشغول بحث در معارف عقلی است, معارف عقلی را جان او می فهمد نه جسم او, گرچه او در حال مطالعه و تأمّل جسم دارد ولی جسم او در فهم آن معارف نقشی ندارد  زیرا فهمیدن و کشف و شهود معارف غیبی, مربوط به جان است.
آیة الله جوادی آملی,تفسیر موضوعی قرآن کریم ج 9 )سیرة رسول اکرم در قرآن(

سوال :با توجّه به اختلاف ساعات و تاریخ در کشورهای مختلف اسلامی, شب های قدر چگونه تعیین می شود؟
پاسخ :شب قدر یک شب بیش نیست, امّا در کل کره زمین یک شب کامل, 42 ساعت می باشد. همچنان که یک روز کامل 42 ساعت است و هر زمان مفروضی حدود نیمی از کره زمین را پاره های روز و نیمکره دیگر را پاره های شب می پوشانند. بنابراین زمانی که در عربستان شب قدر می شود بخشی از لیلة القدر است که امتداد آن تا شبی که در ایران مراسم شب قدر انجام می شود استمرار می یابد. به عبارت دیگر همه شب ها و روزها همین حالت را دارند که در عرض 42 ساعت به صورت متخالف و تدریجی کل زمین را پوشش می دهند. از همین رو در روایات وارد شده است که فضیلت روز قدر کمتر از شب قدر نیست.

سوال :علت اختلاف ما مسلمانان با مسیحیان درباره حضرت مسیح)ع( چیست؟ چرا آن ها معتقدند حضرت مسیح مصلوب شده و ما معتقدیم به آسمان ها رفته است. ؟
پاسخ :یکی از اصلی ترین منابع آموزه های دینی, متون مقدس ادیان است. مصلوب شدن و عدم آن که از سوی مسیحیت و اسلام طرح شده است, به متون مقدس این دو دین آسمانی مستند است. بر اساس آیاتی از انجیل )عهد جدید1( حضرت عیسی توسط مقامات رومی دستگیر, به اعدام محکوم و بعد از آن مصلوب شد و روی صلیب جان باخت.2
امّا قرآن کریم و روایات فراوان, مصلوب شدن این پیامبر را انکار می کنند. متفکّران مسلمان, با ملاحظه پاره ای آیات و احادیث, چنین نتیجه گرفتند:
1. شخص دیگری به جای عیسی)ع( مصلوب گردید.
2. عیسی)ع( هنوز زنده است و در آخرالزمان باز خواهد گشت.
3. حضرت مسیح به آسمان عروج کرده است.3
ناگفته نماند در میان مسیحیان اولیه نیز گروه هایی به مصلوب نشدن مسیح)ع( اعتقاد داشتند.4 بنابراین, مستند مسلمانان و مسیحیان در این مسأله, آیات و متون مقدس این دو آیین است.
1. متی باب 81 به بعد  مرقس باب 41 به بعدأ لوقا, باب 32 به بعد  یوحنا باب 81 به بعد.
2. ر. ک: کلام مسیحی, توماس میشل, ترجمه حسین توفیقی, مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب, ص 86.
3. نساء )751 :4( و 851  آل عمران)55 :3(  بحارالانوار, ج 41, ص 633 و 933 و ج 24, ص 102.
4. ر. ک: تاریخ و کلام مسیحیت, محمدرضا زیبایی نژاد, قم معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی, ص 42 - 22.

سوال :شیطان زشت است یا زیبا؟
پاسخ :اگر منظور زشتی و زیبایی وجود و ذات باشد, در دار هستی هیچ موجود زشتی یافت نمی شود  چرا که همه صادر از حضرت حق و معلول اویند و چون خدای بزرگ جمیل است, سنخیّت ایجاب می کند معلول خدا نیز زیبا و جمیل باشد. اگر منظور زشتی و زیبایی فعل باشد, آری عصیان آلودگی است و عامل عصیان - هر چند از زیبایی چهره برخوردار باشد - در واقع زشت و ناپسند است. اگر منظور زشتی و زیبایی چهره باشد, چون شیطان از طایفه جنّیان است و آنان از جسمی لطیف به نام آتش خلق شده اند, با حواس ظاهری ما محسوس نیستند. شیطان چون امر حضرت حق را عصیان کرد, نمی تواند از گروه فرشتگان باشد. چون فرشتگان تسلیم محض خداوند بزرگند و هیچ گونه گناه و عصیانی درباره شان متصور نیست. قرآن درباره فرشتگان می فرماید: فرشتگان اهل نافرمانی خداوند نیستند.1 همچنین قرآن کریم می فرماید: شیطان از نوع جن بود و از راه و رسم بندگی خدا خارج شد.2 ما جن را از آتش آفریدیم.3 شیطان گفت من بهتر از انسانم چون مرا از آتش آفریدی و او را از گِل.4
این آیات نشان می دهد شیطان جن است و از آتش آفریده شده است.
پی نوشت:
1. تحریم)66(: 6.
2.کهف)81(: 05.
3. حجر)51(: 72.
4. اعراف)7(: 21.

سوال :آیا خداوند قادر است مثل خود را به وجود آورد؟
پاسخ :با توجه به معنی  قدرت  پاسخ به این پرسش روشن می شود. قدرت عبارت است از مبدئیت فاعل مختار برای کاری که ممکن است از او سربزند. هر قدر فاعل از نظر مرتبه وجودی, کاملتر باشد, دارای قدرت بیشتری خواهد بود و طبعاً موجودی که دارای کمال بی نهایت باشد, قدرتش نامحدود خواهد بود. امّا باید توجه داشت که کاری که متعلّق قدرت قرار می گیرد, باید امکان تحقق داشته باشد. پس چیزی که ذاتاً محال یا مستلزم محال باشد, مورد تعلق قدرت واقع نمی شود. قدرت داشتن خدا بر هر کاری, بدین معنا نیست که فی المثل بتواند خدای دیگری را بیافریند, زیرا خدا آفریدنی و مخلوق نیست. این مطلب مانند آن است که بتواند عدد  2  را با فرض  2  بودن, از عدد  3  بزرگتر کند  یا فرزندی را با فرض فرزند بودن, قبل از پدرش خلق کند. اگر قرار است خدای دیگر, خدا باشد و طبعاً خالق و غیرمخلوق, چگونه می تواند به دست خالق دیگری به وجود آید؟ این امر محال ذاتی است و از حوزه تعلق قدرت تخصصاً خارج است. در ابن باب نگا: آموزش عقاید, آیة الله مصباح یزدی, مجلد اوّل, ص 99 - 001.